Author :
Abstract
Osmanlı coğrafyasında âşık edebiyatı on yedinci ve on dokuzuncu yüzyılda zirve yapmıştır. Özellikle on dokuzuncu yüzyılda bu edebiyat mensupları (âşıklar ve halk şairleri) divân şairleriyle boy ölçüşebilecek seviyeye gelmişlerdir. Onlar da tıpkı klasik şairler gibi medrese tahsili görmüş, hatta bazıları (Erzurumlu Emrah) divan tertip etmiştir. On dokuzuncu yüzyılda âşıklar saray tarafından da desteklenmiştir. Kaynaklarda ve arşiv belgelerinde bazı âşıkların maaş aldıkları kayıtlıdır. Âşıkların ikamet merkezi bu yüzyılda İstanbul Tavuk Pazarı’dır. Burada barınan ve yetişen nice âşık Anadolu’ya geçerek âşıklık sanatını yaymışlar ve geliştirmişlerdir. Bu âşık ve şairlerin bir diğer gayesi de Anadolu’da propaganda yapmaktır. Bunlar halka kahramanlık destan ve şiirleri okuyarak halkı savaşlara karşı heyecanlandırmaya çalışmışlardır.
On dokuzuncu yüzyılda Kastamonu güçlü âşıkların yaşadığı ve diğer âşık ve şairlerin uğramadan geçemediği bir kültür merkezidir. Bu yüzyılda Kastamonu’da yetişmiş olan iki büyük âşık vardır. Bunlardan biri Kemâlî diğeri ise Meydânî’dir. Bunlar aynı zamanda Erzurumlu Emrah’ın yetiştirmeleridir. Bu makalemizle Meydânî’nin biyografisi arşiv belgelerinden hareketle yeniden yazılmış ve şeceresi ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Onun daha evvel yayımlanmamış bir destanı da makaleye ilave edilmiştir.
Keywords
Abstract
The ashık literature reached its peak in the seventeenth and nineteenth centuries in the Ottoman geography. Especially in the nineteenth century, the members of this literature (minstrels and folk poets) came to a level where they could compete with the divan poets. Just like the classical poets, they received a madrasa education, and some of them (Erzurumlu Emrah) even organized divans. In the nineteenth century, the minstrels were also supported by the palace. It was recorded in the sources and archival documents that some minstrels received salaries. The residence center of the minstrels is Istanbul Tavuk Pazarı in this century. Many minstrels who lived and grew up here migrated to Anatolia and spread and developed the art of minstrelsy. Another aim of these minstrels and poets is to make propaganda in Anatolia. They tried to excite the people against wars by reading heroic epics and poems to the people.
In the nineteenth century, Kastamonu was a cultural center where strong minstrels lived and other minstrels and poets could not pass by. There are two great minstrels who grew up in Kastamonu in this century. One of them is Kemalî and the other is Meydani. These are also the trainings of Erzurumlu Emrah. In this article, Meydani's biography has been rewritten based on archival documents and his genealogy has been discussed in detail. His previous unpublished epic is also included in the article.
