Author :
Abstract
Geleneksel çocuk oyunlarının bir kısmı hafızalarda yaşatılırken bir kısmı da oynanarak günümüze ulaştırılmıştır. Yaparak, yaşayarak öğrenmeyle devam ettirilen çocuk oyunları, kültürel aktarım unsurlarından biridir. Sözlü aktarım aşamasında kimi değişiklerin olması olağan bir durumdur. Sosyal-kültürel değişim, teknolojinin gelişimiyle hızlanmış olsa da geleneğin temel kurallarına sirayet etmemiştir. Bu durum çocuk oyunlarının adında da görülmüş, kimi yörelerde oyunun adı değişmiş olsa da oyunun oynanma şeklinde bir değişiklik olmamıştır. Zengin kültür birikimine sahip olan Artvin’de de bu durum gözlenmiştir. İlçelerinden ve köylerinden derlenerek elde edilen Artvin çocuk oyunları, aynı ilin ilçelerinde farklı adla anılmaktadır.
Bu makalede, Artvin yöresinden mülakat yoluyla derlenen otuz çocuk oyunu, derleme yeri ve oyunun adı verildikten sonra oynanma şekilleri ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Daha sonra oyunların anlatıcısı, derleme zamanı ve mekânı hakkında bilgilere yer verilmiştir. Anlatıcı-dinleyici ve bağlam kapsamında ele alınan çocuk oyunları, oyuncu ve seyirciler de işin içine katılarak incelenmiştir. Çalışmada çocuk oyunları, performans kurama göre irdelenerek açıklanmaya çalışılmıştır. Çocuk oyunları üzerine performans kuram bakış açısıyla bir çalışmanın yapılmamış olması böyle bir çalışmanın yapılmasına vesile olmuştur. Oyuncu-anlatıcının çocuk oyunlarının oynanmasını şekillendirdiği, dinleyici-seyircilerin ise bu şekillenmeye katkı sunduğu sonucuna varılmıştır. Oyunların oynandığı ortam önemli olduğu kadar çevrenin de oyunun oynanmasında etkisi olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Traditional children games have continued to be played as they are remembered from past to present. Children games, which continue with learning by doing and experiencing, are one of the elements of cultural transmission. It is normal for some changes to occur during the oral transmission phase. Although change has accelerated with the development of technology, it has not spread to the basic rules. This situation was also seen in the name of children's games. Although the name of the game has changed in some regions, there has been no change in the way the game is played. This situation has also been observed in Artvin, which has a rich cultural background. Artvin children games, compiled from its districts and villages, are called by different names in the districts of the same province.
In this article, thirty children games compiled from the Artvin region, the place of compilation and the way they are played are explained in detail after the name of the game is given. Then, information about the narrator of the plays, the time and place of compilation is given. Children games, which were discussed within the scope of narrator-listener and context, were examined by involving the actors and the audience. In the study, children games were examined and explained according to performance theory. The fact that no study has been conducted on children games from a performance theory perspective has led to such a study being conducted.
