Author :
Abstract
Yenisey Yazıtları bugünkü Tuva ve Hakasya sınırları içinde bulunan yazıtlardır. Yazıtların bugün toplam sayısı 250’ye ulaşmıştır. Bu yazıtların genel olarak benzer özelliği tarihî olaylardan çok, abide kahramanının başrolde olduğu işleri kendi ağzından anlatmış olmasıdır. Ayrıca Köktürk alfabesiyle yazılmış olan bu yazıtlar Türk tarihi ve kültürü açısından kıymetli bilgiler barındırdığı için pek çok araştırmacı Yenisey Yazıtlarını çeşitli yönleriyle incelemiştir. Yazıtlardan ilk bahseden Rumen Elçi N. G. Spafariy Milesku (Nicolae Milescu) olmuştur. Onun tuttuğu kayıtlarda Yenisey yakınlarındaki bu taş abidelere ait notlar bulunur. Milescu’nun sonrasında ilk kayda değer keşif Alman araştırmacı D. G. Messerschmidt’e aittir. Daha sonra W. Radloff, Die alttürkischen Inschriften der Mongolei adlı eserinde yazıtlardan 40 tanesini çeviri yazısı ve anlamlandırmaları ile birlikte yayımlamıştır. Türkiye Türkolojisinde yazıtlarla ilgili günümüzde çalışma yapan pek çok bilim insanı vardır. Bu makalede, Yenisey Yazıtlarından biri olan Elegest I’i (E-10) incelerken Hüseyin Namık Orkun’un, İgor Kormuşin’in, Talat Tekin’in ve Erhan Aydın’ın çeviri yazılarını ve aktarmalarını ilgili bilimsel yayınlar üzerinden karşılaştırıp bazı sonuçlara ulaşacağız.
Keywords
Abstract
The Yenisei Inscriptions are inscriptions located within the present-day borders of Tuva and Khakassia. The total number of inscriptions has reached 250 today. The general common feature of these inscriptions is that they tell the deeds of the hero of the inscription in his own words rather than historical events. In addition, since these inscriptions written in the Gokturk alphabet contain valuable data in terms of Turkish history and its culture, many researchers have examined the Yenisey Inscriptions from various aspects. The first person to mention the inscriptions was the Romanian Ambassador N. G. Spafariy Milesku (Nicolae Milescu). The records he kept include notes on these stone monuments near the Yenisey. The first major discovery after Milescu belonged to the German scholar D. G. Messerschmidt. Later, W. Radloff published 40 of the inscriptions with their translations and meanings in his work Die alttürkischen Inschriften der Mongolei. There are many scientists working on inscriptions in Turkish Turkology today. In this article, while examining Elegest I (E-10), one of the Yenisey inscriptions, we will compare the transcriptions and quotations of Hüseyin Namık Orkun, Igor Kormushin, Talat Tekin and Erhan Aydın through relevant scientific publications and reach some conclusions.
