Author :
Abstract
1894’te Ahmet Cevdet tarafından çıkarılmaya başlanan İkdam, arada kapatılan ve yeniden açılarak farklı isimlerle 1928’e kadar yayınını devam ettiren, Türk basın hayatının en uzun soluklu gazetelerinden biridir. 1935’ten itibaren farklı zaman aralıklarında ve farklı isimlerle gazetenin yayın hayatını devam ettirdiğini görürüz. Biz bu yazımızda gazetedeki imlâ meselesine dair faaliyetleri (1894-1928) genel çerçevesiyle değerlendireceğiz. Buna göre yazıların kimler tarafından kaleme alındığını, imlâ meselesinin hangi bağlamlarda tartışmalara açıldığını, kronolojiyi dikkate alarak irdeleyeceğiz.
1894-1928 yıllarında imla konusunda yazan isimler arasında Ahmet Cevdet, Ahmet Mithat Efendi, Şemsettin Sami, Ali Kemal, Ahmet Rasim, Necip Âsım, Veled Çelebi, Safvet Nezihî, Hüseyin Dâniş, Necip Âsım, Emrullah Efendi, Köprülüzade Fuad, Cenap Şehabettin, Giridîzade, Ayaz İshakî, Mustafa Nureddin, Doktor İsmail Şükrü, Sadrî Maksudî’yi görürüz. Bu isimlerden örneğin Ahmet Mithat Efendi’yle Hüseyin Dâniş arasında olduğu gibi tartışmalar yaşanmış, Ali Kemal, Necip Âsım, Veled Çelebi, Emrullah Efendi, belli başlı polemiklerin tarafları olmuşlardır. Söz konusu mevzuda birçok mesele irdelenmiştir: Dilimizde Arapça ve Farsça, akabinde Fransızca ve diğer dillerden geçen kelimelerin nasıl yazılacağı, sesli harflerin Türkçedeki rolü ve Arap alfabesinin Türkçe kelimelerin imlasında yetersiz kaldığı ve Latin alfabesine başvurulması gerektiği; özel isimlerin imlası, felsefe ve ilim terimlerinin imlası; Latin harflerine geçmenin getirdiği imla problemleri vb. bu konuda açabileceğimiz temel başlıklardır.
Keywords
Abstract
İkdam, which was started by Ahmet Cevdet in 1894, is one of the longest-running newspapers in Turkish press life, which was closed down and reopened under different names until 1928. We see that the newspaper continued its publication at different intervals and under different names from 1935 onwards. In this report, we will evaluate the newspaper's articles regarding the issue of spelling (1894-1928) within a general framework. Accordingly, we will examine who wrote the articles, in what contexts the issue of spelling was brought up for discussion, while considering the chronology."
Among the names who wrote on the subject of spelling between 1894 and 1928, we find Ahmet Cevdet, Ahmet Mithat Efendi, Şemsettin Sami, Ali Kemal, Ahmet Rasim, Necip Âsım, Veled Çelebi, Safvet Nezihî, Hüseyin Dâniş, Necip Âsım, Emrullah Efendi, Köprülüzade Fuad, Cenap Şehabettin, Giridîzade, Ayaz İshakî, Mustafa Nureddin, Doctor İsmail Şükrü, Sadrî Maksudî. Discussions took place between these individuals, such as the one between Ahmet Mithat Efendi and Hüseyin Dâniş. Additionally, Ali Kemal, Necip Âsım, Veled Çelebi, and Emrullah Efendi were involved in certain polemics. Many issues were examined on the subject, including: how to write words borrowed from Arabic, Persian, French, and other languages; the role of vowels in Turkish and the fact that the Arabic alphabet was inadequate in spelling Turkish words and that the Latin alphabet should be used; the spelling of proper nouns; the spelling of philosophical and scientific terms; the spelling problems brought about by the transition to the Latin alphabet, etc. are the basic headings that we can open on this subject.
