Author :
Abstract
Yûnus Emre, Türk edebiyatının en büyük şairlerinden biridir. Yûnus’un sanatı ve edebi kişiliğinin asıl anahtarı arı, duru, içten anlatımındadır. İç yalnızlığını dile getirirken bir gümüş işlemecisi telkâri ustası gibi ince ve sanatkâranedir. İşte, Yûnus’taki bu tavır O’nu Anadolu Türkçesini şiir diline dönüştüren âşık olarak ön plana çıkarmıştır. Türkçeyi yazı dili olarak seçmekle Türk kültürüne en büyük hizmeti yapmış, Anadolu’da milli edebiyatın doğmasına hizmet edenlerin başında gelmiştir. Arapça ve Farsça sözcüklere şiirlerinde bol bol yer verip dilini devrine göre arı da olsa günümüze göre yer yer ağır diyebileceğimiz bir biçime sokmuştur. Yûnus Emre’nin dilindeki sözcük kadrosunun zenginliği şiirlerin estetik değerini yükseltmiştir.
O, şiir dilini halkın kullandığı sözcük, deyim ve kavramlarla zenginleştirerek şiirin halk toplulukları tarafından benimsenmesini sağlamıştır. Yûnus Emre’nin şiirlerinde görülen dilbilgisi özellikleri 13-15. yüzyıllarda Anadolu’da yazılan eserlerde saptanan dilbilgisi özellikleridir. Yûnus’un dildeki büyük ustalığı en soyut düşünceleri bile yapmacığa kaçmadan anlatıvermesidir. Çünkü, Yûnus’un dilinde mükemmel bir ahenk ve rahat bir söyleyiş edası bulunmaktadır.
Keywords
Abstract
Yûnus Emre is one of the greatest poets in Turkish literature. The main key of Yunus’s art, and literary personality is in his pure, and sincere expression. While expressing his inner loneliness, he is gentle and artistic like a silverworker. Here, this attitude of Yunus brought him to the forefront as the ashik (Aşık) who transformed Anatolian Turkish into the language of poetry. He has made the greatest service to Turkish culture and has been the head of the those who served the birth of National literature in Anatolia by choosing Turkish as the written language. He used a lot of Arabic, and Persian words in his poems, and made his language into a form that we may call it heavy on occasion compared to today although it was pure. The richness of the vocabulary in Yunus Emre’s language enhanced the aesthetic value of the poems.
He had poem adopted by the folk society by enriching the language of poetry with the words, idioms, and concepts used by people. Grammatical features which are seen in Yunus Emre’s poems are the grammatical features determined in the works written in Anatolia in 13-15. centuries. Yunus’s great mastery in language is that he can Express even the most abstract thought without being pretended. Because, there is a excellent harmony and a comfortable way of utterance in Yunus’s language
Keywords
- AKSAN, Doğan (2005). Yunus Emre Şiirinin Gücü, İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- ANADOL, Cemal (1993). Gönüller Sultanı Tunus Emre, İstanbul: Kamer Yayınları.
- BANARLI, Nihat Sami (1987). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, Cilt I, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- CENGİZ, Halil Erdoğan (1983). Divan Şiiri Antolojisi, Ankara: Bilgi Yayınları.
- GÖLPINARLI, Abdülbaki (1992). Yûnus Emre ve Tasavvuf, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
- İZ, Fahir (1991). Yûnus Emre, Seçme Makaleler, Ankara.
- KÖPRÜLÜ, Fuad (2007). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara: Akçağ Yayınları.
- TATÇI, Mustafa (2005). Yûnus Emre Divânı Tenkitli Metin, Ankara: MEB Yayınları.
- TATÇI, Mustafa (2008). Yûnus Emre Dîvânı İnceleme, İstanbul: H Yayınları.
- TEKİN Talat (1997). Tarih Boyunca Türkçenin Yazımı, Ankara: Simurg Yayınları.
- YARDIMCI, Mehmet (2014). Âşıklarımız, Halk Şiiri Tahliller, İzmir.
- YARDIMCI, Mehmet (2021). Yunus Emre Yaşamı Sanatı ve Şiirlerinin Tahlilleriyle, Bursa: Dora Yayınları.
