Âşıklık geleneği içerisinde önemli bir yere sahip olan yerlerden birisi Kastamonu’dur. On dokuzuncu yüzyılda Kastamonu’da güçlü âşıklar yetişmiştir. Bu âşıkların yetişmesine yöreye gelen büyük âşıkların katkısı olmuştur. Bunlardan Erzurumlu Emrah 1840’lı yıllarda Kastamonu’da yaşamıştır. Yörenin âşıklarından Kemâlî’ye mahlasını Erzurumlu Emrah vermiştir. Yine Meydânî de Erzurumlu Emrah’tan istifade etmiş ve onun çırağı olmuştur. Sinoplu Yesârî Baba da zaman zaman Kastamonu’ya gelmiş ve buradaki âşıklara tesir etmiştir.
Âşık edebiyatında biyografi çalışmaları, ya eski kaynaklarda yer alan bilgileri aynen tekrarlamakla ya da rivayetler üzerinden yapılmaktadır. Oysa on dokuzuncu yüzyılda yaşamış kişiler hakkında Osmanlı Nüfus ve Temettuat defterleri, kısa da olsa bilgiler vermektedir. Daha evvel Âşık Meydânî hakkında araştırma yaparken bu defterlerden yararlanmıştık. Şimdi ise bu makalemizde, asıl adı Mustafa olan Âşık Kemâlî hakkında, sözü geçen defterlerden hareketle değerlendirmelerde bulunacağız ve günümüz nüfus defterinden hareketle de Kemâlî’nin oğlu Hasan’ın soy ağacını vereceğiz. Bu çalışmayla Âşık Kemâlî ve oğlu Hasan hakkındaki mevcut bilgilerin artmasına katkı sağlanmıştır.
One of the places that has an important place in the minstrelsy tradition is Kastamonu. Strong minstrels were raised in Kastamonu in the nineteenth century. Great minstrels who came to the region contributed to the training of these minstrels. One of them, Emrah from Erzurum, lived in Kastamonu in the 1840s. Emrah gave Kemâlî, one of the local minstrels, his pseudonym. Meydani also benefited from Emrah and became his apprentice. Yesari Baba from Sinop also came to Kastamonu from time to time and influenced the minstrels here.
Biography studies in minstrel literature are carried out either by repeating the information in old sources verbatim or through narrations. However, the Ottoman Population and Temettuat books provide brief information about people who lived in the nineteenth century. We had previously used these books while doing research on Ashik Meydânî. Now, in this article, we will make evaluations about Ashik Kemâlî, whose real name is Mustafa, based on the aforementioned notebooks, and we will give the family tree of Kemâlî's son Hasan, based on today's population register. This study contributed to increasing the existing information about Ashik Kemâlî and his son Hasan.