Author:
Abstract
Köklü bir tarihe sahip olan Menemen’e ilk yerleşimin İ. Ö. 4000–3500’lü yıllarda başladığı tahmin edilmektedir. Yüzyıllarca farklı devletler ve medeniyetlerin yönetimi altında bulunan Menemen, çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmıştır.
Bu çalışmada İzmir ilinin Menemen ilçesinde “evliya” kavramının algılanış biçimi, evliyalara yüklenen özellikler ve bu kişilerin yattığına inanılan yerler etrafında gerçekleşen uygulamalar gözlem ve mülakat teknikleri ile beraber kaynak kişilerden bilgi alınamayan durumlarda yazılı kaynaklara başvurularak toplanacak ve sonrasında analiz edilmeye çalışılacaktır. Böylelikle yok olmaya yüz tutmuş olan gelenekler derlenip kayıt altına alınarak gelecek nesillere aktarılmış olunacaktır.
Çalışmada sırasıyla İzmir ili Menemen ilçesinde vefat etmiş olan velilerin kimlikleri, ziyaret mahalleri, uygulamalar, inanç motifleri ve anlatıları yer almaktadır. Velilerin kimlikleri konusunun anlatıldığı ilk bölümde velilerin hayatı hakkında elde dilen yazılı ve sözlü kaynaklardan alınan bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde ziyaret mahalleri işlenmiş; türbeler, mezarlar ve günümüzde olmayan yatırlar ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Uygulamalar ve inanç motiflerini içeren üçüncü bölümde velilerin yattığına inanılan yerler etrafında gerçekleştirilen uygulamalar ve tespit edilen inanç motifleri aktarılmıştır. Dördüncü bölümde ise alanda derlenen menkıbe, efsane ve inanç anılarına yer verilmiştir.
Yapılan çalışma neticesinde geçmiş zamanlarda ziyaret yerleri etrafında gelişen inanış ve uygulamaların günümüzde oldukça azaldığını söylemek mümkün olacaktır.
Keywords
Abstract
It is estimated the first settlement in Menemen, which has a deep-rooted history, dates back to between 4000 and 3500 BC. Menemen, the perception of the concept which has been under the rule of different states and civilizations for centuries, has hosted various cultures.
In this study, the way the concept of "saints" in the Menemen district of Izmir, the characteristics attributed to saints, and the practices around the places where these people are believed to stay will be collected and than analyzed by using observation and interview techniques, as well as written sources in cases where we cannot get information from the source people. In this way, traditions that are about to disappear will be compiled, recorded and passed on to future generations.
The study covers the identities, visiting places, practices, belief motifs and narratives of the deceased saints in the Menemen district of Izmir, respectively. In the first part, where the subject of the identities of the saints is explained, information about the lives of the saints, obtained from written and oral sources, is included. In the second part, the places visited are covered. Information about tombs, tombs that do not exist today is included. In the third part, which includes practices and belief motifs, the practices carried out around the places where the saints are believed to stay and the identified belief motifs are explained. In the fourth part, legends, legends and belief memories compiled in the field are included.
As a result of the study, it will be possible to say that beliefs and practices that developed around the places of visits in the past have decreased considerably today.